Liceum Ogólnokształcące im. Bartłomieja Nowodworskiego w Tucholi

---

Patron

Bartłomiej Nowodworski jest postacią niezwykle interesującą, urodził się prawdopodobnie w 1552 roku. Swoje pierwsze kroki w edukacji stawiał w lokalnej szkole parafialnej w Tucholi, a następnie kontynuował naukę w Chełmnie. Niestety, w młodym wieku stracił rodziców, co miało istotny wpływ na jego życie.

Był nie tylko rycerzem, ale również kawalerem maltańskim. Jego życie można określić jako barwne i pełne przygód. Już jako młody człowiek zdobywał pierwsze doświadczenia wojskowe, walcząc z Tatarami na Ukrainie, gdzie służył w chorągwi Michała Zasławskiego. Po śmierci Zasławskiego dołączył do Stefana Batorego, który został królem Polski, i z nim wrócił do ojczyzny, zyskując przychylność władcy.

W 1582 roku Nowodworski pełnił funkcję królewskiego gońca, udając się do Konstantynopola z misją przekazania instrukcji dla posła Hieronima Filipowskiego. Jednakże jego kariera na dworze Stefana Batorego nie rozwijała się pomyślnie, co uprościło mu wyjazd z kraju po tragicznej sytuacji, gdy w wyniku pojedynku zabił dworzanina królewskiego, Biedrzyckiego. Wtedy postanowił udać się do Francji, gdzie spędził siedemnaście lat, biorąc udział w walkach z hugenotami.

Nowodworski zrozumiał wtedy znaczenie edukacji oraz kształtowania odpowiedzialności za ojczyznę. W trakcie swojej kariery wojskowej doskonalił umiejętności w technikach oblężniczych. Po zakończeniu konfliktów religijnych we Francji, zdał egzamin w kawalerach maltańskich, walcząc przeciwko Turkom oraz piratom berberyjskim. W bitwie pod Lepanto, a także zapewniając sobie wsparcie od króla Henryka IV, zyskał nowe doświadczenia na polu bitwy.

W 1605 roku przyjął tytuł kawalera maltańskiego, a z chwilą amnestii od króla Zygmunta III, miał odwagę wrócić do Polski. Później objął stanowisko kapitana gwardii królewskiej Zygmunta III Wazy, zwanej harcerzami. W czasie trwania wojny polsko-moskiewskiej, która rozpoczęła się w 1609 roku, Nowodworski zasłynął podczas wyprawy smoleńskiej, gdzie z powodzeniem zniszczył bramę miasta za pomocą prochów.

W 1611 roku jego oddziały zdobyły Smoleńsk po pomyślnym wybuchu miny, przez co Nowodworski zyskał znaczne uznanie. Cztery lata później uczestniczył w odsieczy dla Polaków oblężonych w Moskwie, a także brał udział w wyprawach wschodnich, podczas których doznał odniesienia ran.

Nowodworski pielęgnował również pasje intelektualne oraz kulturalne. Wraz z poetą Danielem Naborowskim prowadził wymianę myśli, a jego celem było kształcenie lokalnej młodzieży szlacheckiej w sztuce wojennej. W 1617 roku założył fundację, która miała obejmować utrzymanie profesorów dla Kolegium Nowodworskiego na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz stypendia dla studentów z powiatu tucholskiego.

Otrzymywali je zarówno szlachcice, jak i osoby nieherbowe. Kandydaci musieli być wierni Kościołowi Katolickiemu, a w razie braku odpowiednich osób z Tucholi, miejsce to mogło być zajęte przez innych studentów. Nowodworski pragnął nie tylko rozwijać edukację, ale również odtworzyć tradycje, takie jak śpiewanie Bogurodzicy przed bitwą.

Inwestował swoje fundusze w druk dzieł naukowych oraz szkoły w regionie. Ustalono również, że nauczyciele będą przesyłani z krakowskiego uniwersytetu do Tucholi, aby kształcić młodzież. W szkole parafialnej uczniowie mieli prezentować swoje umiejętności artystyczne, jednakże placówka ta przetrwała jedynie do pierwszej ćwierci XVIII wieku.

Bartłomiej Nowodworski odszedł z tego świata w 1625 roku, a jego doczesne szczątki znalazły spoczynek w kościele Świętego Jana w Warszawie.

Absolwenci

Absolwenci Liceum Ogólnokształcącego im. Bartłomieja Nowodworskiego w Tucholi mają bogatą historię, która zaczęła się w 1939 roku, kiedy to odbyła się pierwsza matura. W następnych latach szkoła kontynuowała swoją tradycję, a pierwsza klasa powojenna zakończyła swoją edukację maturą w 1948 roku.

Warto zwrócić uwagę, że z uwagi na trudności związane z wojną, maturę zdawali także abiturienci z innych lat. Wśród wyróżniających się absolwentów z 1948 roku znajduje się Franciszek Szatkowski, znany inżynier mostowiec. Z kolej, rok 1951 to data ukończenia szkoły przez Zytę Edytę Połom-Brzoza, aktorkę, która zdobyła prestiżową nagrodę Złotej Maski.

Wśród absolwentów, szkołę ukończył także obecny europoseł PO – Tadeusz Zwiefka (matura 1973), co podkreśla znaczenie tej instytucji w kształtowaniu przyszłych liderów. Dodatkowo, warto zauważyć, że wielu nauczycieli pracujących w Nowodworku to także jego byli uczniowie, co tworzy wyjątkową więź między coraz to nowymi pokoleniami a konsolidującą się historią szkoły.

---

Oceń: Liceum Ogólnokształcące im. Bartłomieja Nowodworskiego w Tucholi

---